Οι επιπτώσεις του καπνίσματος

Το κάπνισμα προκαλεί κάθε χρόνο σ’ όλο τον κόσμο 5.000.000 θανάτους. Tο 2025 ο αριθμός αυτός θα φτάσει τα 10.000.000. Στις αναπτυγμένες χώρες το κάπνισμα αποτελεί την κυριότερη αιτία νοσηρότητας ( πρόκλησης ασθενειών) και πρόωρων θανάτων.

Έχει υπολογιστεί ότι οι θάνατοι που προκαλεί το κάπνισμα κάθε χρόνο στις ανεπτυγμένες χώρες είναι περισσότεροι από όσους προκαλούν μαζί: το AIDS, τα τροχαία ατυχήματα, οι ανθρωποκτονίες, οι αυτοκτονίες, η κατανάλωση οινοπνευματωδών ποτών και τα ναρκωτικά.

Κάθε 10 δευτερόλεπτα κάποιος πεθαίνει από αρρώστια που σχετίζεται με το κάπνισμα. Οι καπνιστές πεθαίνουν κατά μέσο όρο 8 χρόνια νωρίτερα από τους μη καπνιστές.

Οι θάνατοι από το κάπνισμα συμβαίνουν και στις νέες ηλικίες, αφού έχει παρατηρηθεί ότι το 1/3 των καπνιστών πεθαίνει πρόωρα σε νεαρή ηλικία (μεταξύ των 35 έως 69 ετών).

Οι αριθμοί είναι περισσότερο τρομακτικοί αν αναλογιστεί κάποιος ότι αυτός ο επικίνδυνος για την υγεία παράγοντας είναι νόμιμος και πως η δράση του δεν είναι αναπόφευκτη, μοιραία, αφού μπορεί να αποτραπεί με την ανθρώπινη παρέμβαση ( δηλ. απλά με το να μην καπνίζουν οι άνθρωποι, όπως έκαναν χιλιάδες χρόνια πριν και κάνουν σήμερα οι περισσότεροι κάτοικοι αυτού του πλανήτη)

Το κάπνισμα, αποδεδειγμένα, συνδέεται με την πρόκληση μίας σειράς από σοβαρές ασθένειες. Μεταξύ αυτών περιλαμβάνονται:

• Ο καρκίνος των πνευμόνων, που είναι η πρώτη αιτία θανάτων από καρκίνο σε άνδρες και γυναίκες. Η σχέση καπνίσματος και καρκίνου των πνευμόνων είναι απόλυτη. Οι πνεύμονες είναι άμεσα εκτεθειμένοι στις καρκινογόνες ουσίες του καπνού.
• Οι χρόνιες πνευμονοπάθειες, ιδιαίτερα η Χρόνια αποφρακτική Πνευμονοπάθεια ταλαιπωρεί εκατομμύρια ανθρώπους και οδηγεί σε πρόωρο βασανιστικό. Οι καπνιστές καταστρέφουν σταδιακά την υγεία των πνευμόνων τους. Η πίσσα με όλα τα βλαπτικά συστατικά της κατακάθεται και καλύπτει τους βρόγχους και τις κυψελίδες των πνευμόνων, όπως ο καπνός από τα ξύλα που καίγονται κολλά στην καμινάδα.
• Οι παθήσεις των στεφανιαίων αγγείων της καρδιάς, του εγκεφάλου και των αγγείων των άκρων του σώματος. Ο καπνός στενεύει τα τοιχώματα των αγγείων και δυσκολεύει την αιμάτωση των κυττάρων. Είναι η κύρια αιτία πρόκλησης εμφραγμάτων και εγκεφαλικών επεισοδίων, ιδίως όταν αυτά συμβαίνουν σε νεαρές ηλικίες. Οι γυναίκες που παίρνουν αντισυλληπτικά χάπια και καπνίζουν αυξάνουν σημαντικά τον κίνδυνο θρομβοεμβολικών επεισοδίων.
• Η οστεοπόρωση. Οι καπνίστριες υποφέρουν πιο έντονα από την εξέλιξη της οστεοπόρωσης και τις επιπτώσεις της.
• Οι καρκίνοι του στόματος, του οισοφάγου, του παγκρέατος, της ουροδόχου κύστεως κ.λ.π. Εκτός από τον καρκίνο των πνευμόνων, το κάπνισμα ενοχοποιείται για πολλές μορφές καρκίνου, που είτε εμφανίζονται σε θέσεις όπου άμεσα έρχονται σε επαφή με το καπνό, είτε με τα τοξικά προϊόντα που περιέχονται στον καπνό, απορροφώνται από τους πνεύμονες και κυκλοφορούν σ’ όλο το σώμα.
• Προβλήματα γονιμότητας και εγκυμοσύνης. Οι καπνιστές εμφανίζουν συχνότερα προβλήματα σεξουαλικής ικανότητας. Στους άνδρες καπνιστές το σπέρμα συχνότερα μπορεί να είναι αδύναμο, ενώ στις γυναίκες η σύλληψη μπορεί να είναι δυσκολότερη και να έχουν συχνότερες αποβολές.

Πέρα, όμως, από τα προβλήματα υγείας, το κάπνισμα επιδρά αρνητικά στην εμφάνιση των καπνιστών.

• Το δέρμα τους, γερνάει πιο γρήγορα. Εμφανίζει νωρίτερα και περισσότερες ρυτίδες. Αυτές είναι εντονότερες γύρω από το στόμα και τα μάτια
• Τα νύχια είναι πιο ευαίσθητα και συχνά βαμμένα με την κιτρινίλα του τσιγάρου.
• Τα δόντια, μαυρίζουν γρηγορότερα και χάνουν την στιλπνότητα τους.
• Ο καπνιστής μυρίζει «καπνίλα». Και αυτό γίνεται έντονα αισθητό όταν βρίσκεται δίπλα σε άλλους ανθρώπους ( στο διπλανό κάθισμα, στο ασανσέρ, στο αυτοκίνητο κ.λ.π.)

Εκτός, όμως, από τις αρνητικές επιδράσεις στους ίδιους τους καπνιστές, το κάπνισμα μπορεί να βλάψει και τα αγαπημένα τους πρόσωπα στο σπίτι, στη δουλειά ή στη διασκέδαση. Το παθητικό κάπνισμα στο οποίο αναγκάζονται όσοι βρίσκονται κοντά στους καπνιστές προκαλεί επιπτώσεις στην υγεία τους.

Στις Η.Π.Α. ο περιβαλλοντικός καπνός του τσιγάρου ( αυτός που διαχέεται στην ατμόσφαιρα όταν κάποιος ανάβει και καπνίζει ένα τσιγάρο) θεωρείται καρκινογόνο κατηγορίας Α, δηλ. ουσία που προκαλεί καρκίνο ανεξάρτητα από την ποσότητα που προσλαμβάνεται από τον παθητικό καπνιστή. ( Στην ίδια κατηγορία έχουν ενταχθεί ο αμίαντος, το ραδόνιο, το βενζόλιο κ.α).

Έτσι, έχει διαπιστωθεί ότι:

• Όσοι συγκατοικούν και εργάζονται με καπνιστές εμφανίζουν συχνότερα προβλήματα από το αναπνευστικό σύστημα και την καρδιά τους. Επίσης εκτιμάται ότι και ο κίνδυνος καρκίνων είναι περισσότερο αυξημένος στους παθητικούς καπνιστές, απ’ ότι σε άτομα που δεν εισπνέουν μολυσμένο με καπνό αέρα.
• Τα μωρά, που έχουν γεννηθεί από μητέρες που κάπνιζαν κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης τους είναι πιθανότερο να γεννηθούν πρόωρα, να έχουν λιγότερο βάρος κατά τη γέννηση, να παρουσιάσουν προβλήματα ανάπτυξης των νοητικών λειτουργιών τους και να εμφανίσουν μεγαλύτερη περιγεννητική θνησιμότητα. Τα μωρά που αναπνέουν αέρα μολυσμένο με καπνό κινδυνεύουν περισσότερο από το σύνδρομο του αιφνίδιου βρεφικού θανάτου και έχουν συχνότερα προβλήματα με το αναπνευστικό τους.
• Τα παιδιά που ζουν σε χώρους γεμάτους καπνό ( με καπνιστές γονείς που καπνίζουν παρουσία τους) είναι πιθανότερο να εμφανίσουν αναπνευστικές λοιμώξεις και κρίσεις άσθματος.

Τέλος, δύο άλλες αρνητικές επιπτώσεις που δεν τις γνωρίζουν οι περισσότεροι είναι ότι:

• το κάπνισμα είναι υπεύθυνο για το 1/3 των πυρκαγιών ( σε αστικούς χώρους και στην ύπαιθρο) και
• στη συνήθεια του καπνίσματος οφείλονται πολλά τροχαία ατυχήματα ( από την απόσπαση της προσοχής των οδηγών εξ’ αιτίας της αναζήτησης των τσιγάρων, το άναμμα τους ή την αποφυγή του καψίματος από αναμμένη «κάφτρα» )